Χορεύουμε για να προσευχηθούμε, για να φτάσουμε σε έκσταση, για να λατρέψουμε, για να εκφράσουμε τα συναισθήματα μας. Όμως, ποια είναι η κινητήριος δύναμη που μας ωθεί να εξωτερικεύσουμε όσα νιώθουμε μέσω του χορού;
Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Κολομβίας δίνουν απάντηση στο αρχέγονο ερώτημα.
Πολλά είναι τα ερεθίσματα που μπορεί να ενεργοποιήσουν το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου μας, ανάμεσα σε αυτά είναι και οι συντονισμένες κινήσεις. Σκεφτείτε την ευχαρίστηση που νιώθετε όταν παρακολουθείτε μια εξαιρετική χορογραφημένη σκηνή μάχης ή αυτοκινητιστικές καταδιώξεις σε ταινίες δράσης. Αναλογιστείτε επίσης, την ευχαρίστηση που νιώθετε όταν παρακολουθείτε αθλητικά, βρίσκεστε σε ένα λούνα-παρκ ή μέσα σε ένα γρήγορο αυτοκίνητο.
Οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει ακόμα στο λόγο που μας κάνει να λατρεύουμε την κίνηση, όμως υπάρχουν οπωσδήποτε πολλές ενδείξεις που συνηγορούν υπέρ της ευχαρίστησης μας. Ίσως η μελωδική μουσική, η οποία έχει αποδειχθεί ευχάριστη, τόσο για τα αυτιά όσο και για τον εγκέφαλο μας και η κίνηση (χορός) είναι πιθανώς ένα αχτύπητο δίδυμο ικανοποίησης.
Είναι ήδη γνωστό ότι η μουσική διεγείρει τις περιοχές της ευχαρίστησης και ανταμοιβής του εγκεφάλου, όπως ο κογχομετωπιαίος φλοιός, που βρίσκεται πίσω από τα μάτια και μια περιοχή υπεύθυνη για τη μετάδοση εντολών (ventral striatum), στην οποία βρίσκεται αυτό που μπορεί να ονομαστεί και σύστημα παραγωγής συναισθημάτων ικανοποίησης και ανταμοιβής.
Στην πραγματικότητα, το ποσοστό της ενεργοποίησης αυτών των περιοχών συμβαδίζει με την ευχαρίστηση που λαμβάνουμε από τους μουσικούς τόνους. Επιπλέον, η μουσική ενεργοποιεί την παρεγκεφαλίδα, που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου και η οποία εμπλέκεται στη ρύθμιση και το χρονισμό της κίνησης.
Για πιο λόγο όμως ο χορός προκαλεί ευχαρίστηση;
Καταρχήν, οι άνθρωποι υπέθεσαν ότι η μουσική δημιουργήθηκε μέσα από ρυθμικές κινήσεις. Κατά δεύτερον, κάποιες εγκεφαλικές περιοχές που σχετίζονται με το αίσθημα της ικανοποίησης και της ανταμοιβής συνδέονται με περιοχές κίνησης. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις που προτείνουν ότι, ως είδος, είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε κινήσεις άλλων ατόμων, επειδή παρόμοιες περιοχές του εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν κάποιος παρακολουθεί ή πραγματοποιεί συγκεκριμένες κινήσεις.
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η εγκεφαλική περιοχή κίνησης των επαγγελματιών χορευτών ενεργοποιούνται σε μεγαλύτερο βαθμό όταν παρακολουθούν άλλους χορευτές, σε σχέση με άτομα που δε χορεύουν.
Σ' ένα βαθύτερο επίπεδο ανάλυσης στην κίνηση αντιστοιχούν οι ενστικτώδεις νοηματικές χειρονομίες. Όπως οι λέξεις οργανώνονται σε ποιήματα, έτσι και το σώμα συνθέτει σύνολα από χορευτικές κινήσεις H έκφραση μέσω του λόγου απαιτεί μια διανοητική προσπάθεια: πρέπει να βρεις τις σωστές λέξεις. Στο χορό, αντίθετα, το λεξιλόγιο απαρτίζεται από κινήσεις που διαδέχονται αρμονικά η μία την άλλη.
Τα παραπάνω αποτελέσματα ερευνών έχουν οδηγήσει σε ένα σωρό υποθέσεις που σχετίζονται με τους κατοπτρικούς νευρώνες, οι οποίοι ως γνωστόν βρίσκονται σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου και δραστηριοποιούνται όχι μόνο όταν πραγματοποιούμε μία πράξη αλλά και όταν παρατηρούμε ή ακούμε κάποιον άλλον να την εκτελεί, αποδεικνύοντας πως οτιδήποτε παρατηρούμε να συμβαίνει γύρω μας το επαναλαμβάνουμε στο μυαλό μας.
Μας παρέχουν ίσως τη δυνατότητα να καταλαβαίνουμε τους άλλους και τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνεται η ανταλλαγή πληροφοριών που συνθέτουν τον πολιτισμό.
Όλο και περισσότερες ενδείξεις αποδεικνύουν ότι οι αισθητηριακές εμπειρίες είναι επίσης και εμπειρίες κίνησης. Η μουσική και ο χορός μπορεί να είναι ιδιαίτερες δυνάμεις ενεργοποίησης αυτών των κυκλωμάτων αίσθησης και κίνησης. Έτσι, όταν παρακολουθούμε κάποιον να χορεύει, οι περιοχές του εγκεφάλου μας ενεργοποιούνται και υποσυνείδητα σχεδιάζουμε και προβλέπουμε πώς θα κινηθεί ένας χορευτής, βασιζόμενοι σε αυτά που θα κάναμε εμείς.
Όλο αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ευχαρίστηση, αφού βλέπουμε κάποιον με ιδιαίτερες ικανότητες να πραγματοποιεί κάποιες κινήσεις που δεν έχουμε προβλέψει.
Εάν όλα αυτά αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι διασκεδάζουν να βλέπουν τους συνανθρώπους τους να κινούνται, η μουσική μέσα σε όλο αυτό είναι μόνο το κερασάκι στη τούρτα.
Στην πραγματικότητα, η μουσική μπορεί να βελτιώσει τις κινήσεις μας καλυτερεύοντας τον χρονισμό, το συντονισμό και το ρυθμό μας. Παράδειγμα αποτελεί η παραδοσιακή βραζιλιάνικη τέχνη Capoeira, η οποία εμφανίστηκε στη Βραζιλία, αλλά οι ρίζες της είναι αφρικανικές, διότι δημιουργήθηκε από Αφρικανούς σκλάβους στη χώρα της σάμπα.
Οι σκλάβοι τραγουδούσαν, έπαιζαν μουσική και χόρευαν ουσιαστικά για να μεταμφιέσουν την capoeira, έτσι ώστε να μη θεωρηθεί τέχνη αυτοάμυνας και κατασταλεί από τους γαιοκτήμονες. Ωστόσο, η μουσική και οι συγχρονισμένες κινήσεις σε αυτή την τέχνη μπορούν να δώσουν ευχαρίστηση και να μετατρέψουν κάποιον από φονική μηχανή σε επιδέξιο χορευτή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου