Κορυφαίος επιστήμονας υποστηρίζει ότι η επεξεργασία ψηφιακής πληροφορίας μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλος μας. Μήπως πρόκειται για την ανθρώπινη εξέλιξη;
Η τεχνολογία ίσως μεταλλάσσει τον εγκέφαλο μας. Μια νέα έρευνα από τον νευροεπιστήμονα Gary Small, επιβεβαιώνει την παραπάνω άποψη.
Σύμφωνα με το νέο βιβλίο του Small, "iBRAIN: Surviving the Technological Alteration of the Modern Mind," μια δραματική στροφή στον τρόπο με τον οποίο συλλέγουμε πληροφορίες και επικοινωνούμε έχει ανοίξει τον δρόμο για την επανάσταση και την εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου.
«Πιθανότατα ο ανθρώπινος εγκέφαλος άρχισε να εξελίσσεται με αυτούς τους εκπληκτικούς ρυθμούς από τότε που ο άνθρωπος ξεκίνησε να χρησιμοποιεί εργαλεία,» γράφει ο Small. «Καθώς ο χρόνος περνά, ο εγκέφαλος μας αποκαλύπτει νέες ικανότητες, ενώ ταυτόχρονα απομακρύνεται από την ανάπτυξη των θεμελιωδών κοινωνικών δεξιοτήτων.»
Η επίπτωση της τεχνολογίας στον ανθρώπινο εγκέφαλο δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει. Η ευελιξία του εγκεφάλου, η ικανότητα να αλλάζει ανάλογα με το ερέθισμα, είναι ευρέως γνωστή. Οι επαγγελματίες μουσικοί έχουν περισσότερη φαιά ουσία σε εγκεφαλικές περιοχές που είναι υπεύθυνες για την κίνηση των δαχτύλων.
Επίσης, ο εγκέφαλος των αθλητών είναι πιο πολύπλοκος σε περιοχές που ορίζεται ο έλεγχος χεριών – ματιών. Αυτό συμβαίνει διότι όσο περισσότερο χρόνο αφιερώνει κάποιος σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα, τόσο πιο ισχυρά είναι τα νευρικά μονοπάτια που είναι υπεύθυνα για αυτές. Έτσι, είναι απόλυτα λογικό οι άνθρωποι που επεξεργάζονται ένα συγκεκριμένο ποσό ψηφιακής πληροφορίας να έχουν περισσότερους νευρώνες αφιερωμένους στο φιλτράρισμα της πληροφορίας. Ωστόσο, αυτό δεν είναι το ίδιο με την εξέλιξη.
Για να ελεγχθεί το πώς επιδρά το διαδίκτυο στον εγκέφαλο μας, ο Small και οι συνάδελφοι του παρακολούθησαν τον εγκέφαλο 24 ενηλίκων ατόμων καθώς εκτελούσαν μια αναζήτηση στο διαδίκτυο και καθώς διάβαζαν μια σελίδα κειμένου. Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης στο διαδίκτυο, εκείνοι οι οποίοι ανέφεραν ότι χρησιμοποιούσαν το Internet καθημερινά, παρουσίασαν διπλάσια δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη λήψη αποφάσεων και το σύνθετο λογισμό σε σύγκριση με αυτούς που ασχολούνταν ελάχιστα με το Internet.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, που δημοσιεύθηκαν στο αμερικανικό περιοδικό Geriatric Psychiatry, προτείνουν ότι η χρήση του Internet ενισχύει την ικανότητα του εγκεφάλου για διέγερση και ότι η ανάγνωση στο Internet ενεργοποιεί περισσότερες περιοχές του εγκεφάλου σε σχέση με ένα τυπωμένο βιβλίο.
Η έρευνα αυτή υποστηρίζει προηγούμενες μελέτες που έχουν δείξει ότι η σημερινή τεχνολογία απαιτεί περισσότερη μνήμη εκ μέρους μας, ενώ η αντίληψη μας έχει αναπτυχθεί.
Ο Small ισχυρίζεται ότι αυτές οι διαφορές πρόκειται να γίνουν πιο εμφανείς ανάμεσα στις μελλοντικές γενιές, επειδή οι νεότεροι άνθρωποι εκτίθενται σε υψηλότερη τεχνολογία σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές.
Από τη μια μεριά, οι άνθρωποι που μεγάλωσαν μέσα στην τεχνολογία και δεν γνώρισαν τον κόσμο χωρίς e-mail και sms, χρησιμοποιούν τις ανώτερες γνωστικές τους ικανότητες για να πάρουν αποφάσεις και να ξεγελάσουν πολλαπλές αισθητηριακές πηγές. Από την άλλη, αυτοί οι οποίοι ήταν μάρτυρες της εξέλιξης πολύ πριν η τεχνολογία αγκαλιάσει την καθημερινή μας ζωή, είναι πολύ καλύτεροι στην ανάγνωση της γλώσσας του σώματος σε σχέση με την πλοήγηση στο διαδίκτυο.
«Ο εγκέφαλος των ατόμων που έζησαν σε καιρούς που η εξέλιξη της τεχνολογίας βρισκόταν σε νηπιακό στάδιο, εκπαιδεύθηκε σε ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο κοινωνικοποίησης και μάθησης, προχωρώντας βήμα προς βήμα για την επίλυση ενός προβλήματος,» σχολιάζει ο Small. «Ωστόσο οι άνθρωποι έχουν εξασκηθεί σε έναν πιο μεθοδικό τρόπο μάθησης και συνηθίζουν να εκτελούν με μεγαλύτερη ακρίβεια ό,τι αναλαμβάνουν.»
Μολαταύτα, όλα τα παραπάνω δεν είναι περιοριστικά. Καταρχήν, δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι οι δυο ομάδες ατόμων είναι αποκλειστικές. Στην πραγματικότητα, μια μελέτη του 2005 αποκάλυψε ότι οι νέοι άνθρωποι που ασχολούνται με την τεχνολογία ξοδεύουν επίσης πολύ χρόνο με φίλους και συγγενείς. Και όπως τονίζει και ο ίδιος ο Small, οι δυο ομάδες ατόμων μπορούν να κατευθύνουν οι ίδιοι την εξέλιξη του εγκεφάλου τους, εκμεταλλευόμενοι τα οφέλη της σύγχρονης τεχνολογίας και διατηρώντας ταυτόχρονα τις παραδοσιακές κοινωνικές ικανότητες τους, απλά αφιερώνοντας χρόνο και στους δυο τομείς.
Εντωμεταξύ, η σύγχρονη τεχνολογία και οι ικανότητες που μπορεί να μας βοηθήσει να αναπτύξουμε, εξελίσσεται με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό σε σχέση με εμάς τους ίδιους. Παρόλα αυτά, δεν είναι γνωστό εάν οι μελλοντικές παραλλαγές των παιχνιδιών και των online κοινοτήτων θα απαιτούν περισσότερες ή λιγότερες κοινωνικές δεξιότητες και στρατηγικές μάθησης, όπως αυτές που καλλιεργούμε εδώ και τόσους αιώνες.
«Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ασχολούνται με το θέμα και όλοι θεωρούν ότι τα παιδιά και οι ενήλικες ζουν σε δυο τελείως διαφορετικούς κόσμους,» αναφέρει ο James Gee, καθηγητής γλωσσολογίας από το πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι η τεχνολογία μας έχει αγκαλιάσει με τέτοιο τρόπο ώστε επωφελούμαστε ενώ ταυτόχρονα χάνουμε σε ποιοτικό χρόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου