Ως χρόνος εννοείται η ακαθόριστη κίνηση της ύπαρξης και των γεγονότων στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, θεωρούμενη ως σύνολο. Η φύση και η μέτρηση του χρόνου υπήρξε ένα από τα μείζονα προβλήματα της φιλοσοφίας από την αρχαιότητα.
Η τιθάσευση του χρόνου δεν είναι καινούργια έννοια και μάλιστα ο ρυθμός με τον οποίο αναπτύσσεται ο τομέας είναι εκπληκτικός. Για αρκετές δεκαετίες, η ανατολή και η δύση του ηλίου κρατούσε τα σκήπτρα της μέτρησης του χρόνου.
Κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα, οι μοναχοί, οι οποίοι ακολουθούσαν κάποιους συγκεκριμένους νόμους και θα έπρεπε να γνωρίζουν την ακριβή ώρα για κάθε προσευχή, χρειάστηκαν ένα πιο αξιόπιστο σύστημα παρακολούθησης του χρόνου. Έτσι, κατασκεύασαν ένα νέο ρολόι που δούλευε, επιτρέποντας στο νερό να στάζει με ένα σχεδόν σταθερό ρυθμό μέσα σε ένα δοχείο. Προφανώς αυτή η τεχνική δεν ήταν αρκετά καλή.
Ανάμεσα στο 1280 και 1320 π.Χ., οι πρώτες αναφορές για εν μέρει μηχανικά ρολόγια νερού αρχίζουν να κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση μέσα από εκκλησιαστικές καταγραφές. Από τότε πραγματοποιήθηκε ένα τεράστιο τεχνολογικό άλμα στο εξολοκλήρου μηχανικό ρολόι, το οποίο προωθήθηκε από την εξέλιξη της βιομηχανίας.
Σειρά είχε το εκκρεμές, το οποίο αποτελούσε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε το ρολόι των παππούδων μας, ενώ σήμερα έχουμε φτάσει στο ατομικό ρολόι, το οποίο λειτουργεί παγιδεύοντας άτομα μέσα σε... φως και δεν χάνει δευτερόλεπτο ακόμα και για περισσότερο από 200 εκατ. χρόνια. Ρολόγια τέτοιας ακρίβειας είναι απαραίτητα σε συστήματα δορυφορικής πλοήγησης, στις τηλεπικοινωνίες, σε οπλικά συστήματα ακριβείας αλλά και σε διαστημικές αποστολές στο βαθύ διάστημα.
Για εμάς όμως, τους συνηθισμένους ανθρώπους, το ρολόι δεν είναι παρά ένας τύραννος. Ο δυνάστης του χρόνου έχει βρει τρόπο να διεισδύσει στην καθημερινή μας ζωή, μέσω των iPhones, των e-mails που στέλνουμε, ακόμα και στα μηχανήματα ανάληψης χρημάτων. Πάντα γνωρίζουμε την ακριβή ώρα και ίσως αυτό να είναι προϊόν της όρεξης μας για ταχύτητα.
Πολλοί από εσάς θα θυμάστε τα πρώτα μόντεμ υπολογιστών, τα οποία μας συνέδεαν στο internet με την «τρομακτική» ταχύτητα των 14.4 kilobytes/sec. Σήμερα, μέσω της ευρυζωνικής τεχνολογίας, μπορούμε να χαράξουμε στους ηλεκτρονικούς παπύρους σύμβολα, τα οποία στέλνουμε σε κάθε γωνιά της γης με ταχύτητα 10 megabit.
Με μεθοδικό τρόπο κινούμαστε από την κοινωνία της στιγμιαίας ευχαρίστησης σε αυτή της στιγμιαίας προοπτικής. Δεν αποζητούμε πια πράγματα τα οποία μπορούμε να έχουμε άμεσα, θέλουμε να προχωρήσουμε στο μέλλον, έτσι ώστε αυτό να μην είναι πλέον μια απλή αναφορά μέτρησης του χρόνου, αλλά ένα είδος παρατεταμένου παρόντος.
Δεν υπάρχει πια το βουκολικό τοπίο, το οποίο δεν έχει αγγίξει ο χρόνος και η ταχύτητα των πραγμάτων. Οι διαφημίσεις των τηλεοράσεων το αποδεικνύουν και μας επιβεβαιώνουν καθημερινά ότι δεν υπάρχει μέρος αρκετά μακριά από όλα. Οι τεχνητοί κώδικες έχουν καταρίψει το φυσικό χρόνο αλλά και την απόσταση. Μπορούμε να εμφυτεύσουμε κώδικά στα πάντα και να τον μεταφέρουμε μέσω οπτικών ινών ή δορυφόρων και μηχανών σε οποιοδήποτε μέρος της υφηλίου.
Κατά το πέρασμα των ετών, οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει αρκετούς λειτουργικούς τρόπους για να διαιρέσουν τη μέρα σε μικρότερες μονάδες. Πριν την εμφάνιση των ρολογιών χειρός, δαπέδου και τοίχου, οι άνθρωποι μετρούσαν τον χρόνο με μηχανισμούς, των οποίων η ακρίβεια ήταν μειωμένη.
Τα πρώτα ρολόγια ήταν απλές πέτρες στημένες όρθιες. Η σκιά τους, καθώς άλλαζε θέση, έδειχνε ανάλογα με το μήκος ή την κατεύθυνση της τις ώρες του ήλιου. Τα Μενχίρ της Βρετάννης, οι οβελίσκοι της Αιγύπτου, οι ελληνικοί γνώμονες, η ηλιακή κλίμακα του Αχάζ, πάνω στα σκαλοπάτια της οποίας κατέβαινε η σκιά, είναι μερικά πέτρινα ηλιακά ρολόγια.
Οι αρχαίοι Έλληνες για τις ώρες που δεν υπήρχε ήλιος, είχαν ανακαλύψει τα ρολόγια εκροής, όπως τα ρολόγια νερού ή άμμου. Αργότερα, οι Ρωμαίοι ανέπτυξαν έναν πιο ακριβή μηχανισμό με καμπάνες για τη σήμανση της ώρας, για να υπολογίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις ώρες που έπρεπε να προσεύχονται.
Τον 13ο αιώνα αναπτύχθηκαν τα πρώτα μηχανικά ρολόγια δαπέδου στην Ευρώπη αλλά η ακρίβεια τους ήταν περιορισμένη. Αργότερα, στο Παρίσι το 1670, ο Άγγλος Μπάτερφηλντ έφτιαχνε ηλιακές πλάκες τσέπης βασιζόμενος στη λειτουργία των καμπαναριών. Τα ρολόγια τσέπης ήταν πολύ μεγάλα και φοριόταν με αλυσίδα στο λαιμό. Η ανάπτυξη των ρολογιών αυτών έγινε τον επόμενο αιώνα, όπου διαδόθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν όχι μόνο από τους προνομιούχους, αλλά από πολλούς πολίτες που μπορούσαν να τα αγοράσουν.
Τα πρώτα μηχανικά ρολόγια εμφανίζονται τον 14ο αιώνα και το επάγγελμα της ωρολογοποιίας γίνεται από τα πλέον σημαντικά στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Το 1657, ο Ολλανδός Κρίστιαν Χούχενς κατασκεύασε το εκκρεμές, το οποίο κτυπάει το εξηκοντάδικο δευτερόλεπτο και κατά κάποιο τρόπο αποτελεί τον προπομπό των σύγχρονων ρολογιών.
Γύρω στα 1700, η βασίλισσα της Αγγλίας Anne, θέλοντας να επεκτείνει τη δυναμική του ισχυρού της ναυτικού, πρόσφερε 20.000 λίρες Αγγλίας σε όποιον θα ανακάλυπτε έναν τρόπο, ώστε να υπολογίζεται με τη μέγιστη ακρίβεια το γεωγραφικό μήκος. Δέκα χρόνια αργότερα, ο ωρολογοποιός John Harrison, ανακάλυψε ότι για τον ακριβή προσδιορισμό του γεωγραφικού μήκους απαιτείται η ακριβής μέτρηση του χρόνου. Έτσι, εφηύρε το Ναυτικό Χρονομέτρη Harrison (Harrison Marine Chronometer), ο οποίος μετρούσε τον χρόνο με μεγάλη ακρίβεια και μετά από δοκιμές από γνωστούς θαλασσοπόρους, όπως ο Captain Cook, κέρδισε το βραβείο της βασίλισσας.
Ο 19ος αιώνας οδήγησε στην τελειοποίηση της ωρολογοποιίας, αφού βρέθηκαν λύσεις στα τεχνικά προβλήματα των τριβών, της φθοράς και της διαστολής των μετάλλων, επιπλέον, χρησιμοποιείται ο ηλεκτρισμός. Η ψηφιοποίηση του χρόνου απέδωσε την απόλυτη ακρίβεια του υπολογισμού του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου