Ο άνθρωπος σε κάθε περίπτωση επιθυμεί να βελτιώνει την ποιότητα ζωής του και να ονειρεύεται. Όμως, πολλές φορές έρχονται και οι πειρασμοί που μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστούν και μας απομακρύνουν από τα όνειρα μας.
Κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει διαφορετικά τους πειρασμούς, με ορισμένους να είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς και κάποιους να ανθίστανται. Ένας επιστήμονας, ο οποίος προτείνει ότι θα μπορούσε να προβλέψει τις προσδοκίες των παιδιών, εξετάζοντας την αντίσταση τους στον πειρασμό ενός γλυκίσματος, σκοπεύει να παρακολουθήσει τον εγκέφαλο τους για να ανακαλύψει τις νευρολογικές ρίζες του πειρασμού και να μας γλιτώσει από αυτόν.
Το πείραμα του γλυκού, ένα από τα πιο απλά και επιτυχημένα πειράματα συμπεριφοράς, αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Walter Mischel. Ο προηγούμενος κατέληξε ότι για όσο περισσότερο μπορούσε να περιμένει ένα 4χρονο παιδί για να πάρει ένα γλυκό, τόσο μεγαλύτερες ήταν οι πιθανότητες του για πιο ευτυχισμένη και επιτυχή ζωή.
Ο Mischel μελετάει τη συμπεριφορά ατόμων από τότε που ξεκίνησε με τα πειράματα του γλυκού, σε ένα παιδικό σταθμό, στο πανεπιστήμιο Stan-ford της Καλιφόρνιας το 1960. Τα αποτελέσματα της έρευνας του έχουν αποδειχθεί τόσο ενδιαφέροντα ώστε 40 από τους αρχικούς εθελοντές, που βρίσκονται τώρα στα 40 τους χρόνια, προετοιμάζονται να υποβληθούν σε εγκεφαλικές απεικονίσεις, με την ελπίδα να δώσουν απάντηση σε ένα περίπλοκο ανθρώπινο ερώτημα: Για ποιο λόγο κάποιοι από εμάς αντιστεκόμαστε καλύτερα στον πειρασμό σε σχέση με κάποιους άλλους;
«Η τεχνική της εγκεφαλικής απεικόνισης είναι ένα συναρπαστικό και πολύ χρήσιμο εργαλείο,» σχολιάζει ο Mischel, ο οποίος τώρα εργάζεται στο πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης.
Εξετάζοντας τις διαφορές ανάμεσα στον εγκέφαλο των εθελοντών, οι οποίοι αποδείχθηκαν καλοί στον έλεγχο των εσωτερικών παρορμήσεων τους, και εκείνων οι οποίοι όρμησαν στο γλυκό μόλις το αντίκρισαν, οι ερευνητές ελπίζουν να αναπτύξουν νέους τρόπους με τους οποίους θα διδάξουν τα οφέλη της υπομονής.
Το πείραμα του Mischel με το γλυκό αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της έρευνας, που σήμερα είναι γνωστή ως συναισθηματική νοημοσύνη (EQ), μια ανθρώπινη αξία που έχει να κάνει πιο πολύ με συναισθήματα παρά με την εκπαίδευση και τον ορθολογισμό.
Τα πειράματα ξεκίνησαν με μια απλή υπόδειξη. Ο Mischel τοποθέτησε ένα γλυκό σε ένα πιάτο μπροστά από τους εθελοντές και τους είπε πως εάν ήθελαν θα μπορούσαν να το φάνε. Όμως, εάν περίμεναν μερικά λεπτά έως ότου να φύγει και επιστρέψει στην αίθουσα, τότε θα τους έδινε και δεύτερο γλυκό. Ο Mischel στη συνέχεια έφυγε από το δωμάτιο για 10 – 15 λεπτά. Όπως έμαθε, το 1/3 των εθελοντών υπέκυψε αμέσως στον γλυκό πειρασμό, το άλλο 1/3 περίμενε την επιστροφή του καθηγητή και οι υπόλοιποι περίμεναν, αλλά τα παράτησαν μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.
Δεν περάσανε 14 χρόνια από τότε που οι εθελοντές μεγάλωσαν, τελείωσαν το σχολείο και πήγαν στο πανεπιστήμιο και ο Mischel άρχισε να επιβεβαιώνει μια δραματική συσχέτιση ανάμεσα στο πείραμα με το γλυκό και την επιτυχία στη ζωή. Τα παιδιά που άρπαξαν αμέσως τα γλυκά εξελίχθηκαν σε έφηβους με έλλειψη αυτοπεποίθησης και αντιμετώπισαν δυσκολίες στις σχέσεις τους. Εκείνοι οι οποίοι περίμεναν το δεύτερο γλύκισμα αποδείχθηκαν πιο ικανοί κοινωνικά, θετικοί και ακαδημαϊκά επιτυχημένοι. Στις σχολικές εξετάσεις, αυτοί που περίμεναν στο πείραμα τα πήγα καλύτερα από εκείνους που άρπαξαν αμέσως το γλυκό.
Ο Mischel συνεχίζει να παρακολουθεί την εξέλιξη των εθελοντών του και οι παρατηρήσεις του τον οδηγούν στο συμπέρασμα ότι εκείνοι που είχαν την αντοχή να περιμένουν και να αντιστέκονται έγιναν επιτυχημένοι ενήλικες.
Ορισμένοι ωστόσο, προτείνουν ότι ίσως ο Mischel να είχε διαφορετικά αποτελέσματα εάν αντικαθιστούσε το γλύκισμα που χρησιμοποιούσε με κάτι άλλο πιο δελεαστικό. Πολλοί, όμως, είναι και αυτοί που θεωρούν ότι η δουλειά του Mischel είναι η απόδειξη ότι η συναισθηματική νοημοσύνη παίζει ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη του ενήλικου ατόμου.
Μια μελέτη από τους Martin Selig-man και Angela Duckworth κατέληξε ότι ο δείκτης νοημοσύνης ενός ατόμου συμβάλει μόνο κατά 30% στις ακαδημαϊκές επιδόσεις. Όλα τα υπόλοιπα εξαρτώνται από αξίες όπως η επιμονή, η πειθαρχία, η σκληρή δουλειά, η δημιουργικότητα και η τύχη. Ένας άλλος παράγοντας για την αποτυχία στο τεστ του γλυκίσματος είναι και η ανατροφή από την οικογένεια.
Για τον Mischel και άλλους ερευνητές, το ερώτημα τώρα είναι εάν η νευροεπιστήμη μπορεί να αναγνωρίσει το τμήμα του εγκεφάλου όπου διεξάγεται η διαδικασία της επιθυμίας. Αναζητώντας διαφορές στην εγκεφαλική δραστηριότητα των υπομονετικών και μη ατόμων, οι ερευνητές ίσως μπορέσουν να αναγνωρίσουν στρατηγικές για την βελτίωση του αυτοελέγχου.
Times Online
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου