Φως στην κοσμική έκρηξη που κατέρριψε την κοσμοθεωρία του Μεσαίωνα

Λονδίνο: Στις 11 Νοεμβρίου 1572, ο Δανός αστρονόμος Τίχο Μπράχε είδε στον ουρανό ένα παράξενο νέο φως που αψηφούσε το στατικό μοντέλο του Μεσαίωνα για τον Κόσμο. Τέσσερις αιώνες μετά, νέα έρευνα καταγράφει τα φωτεινά κατάλοιπο του σουπερνόβα.

Οι αστρονόμοι γνώριζαν ήδη ότι φως που εντυπωσίασε τον Μπράχε προερχόταν από το βίαιο θάνατο ενός γερασμένου άστρου, ένα φαινόμενο γνωστό σήμερα ως σουπερνόβα ή υπερκαινοφανής αστέρας.

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, επιβεβαιώνει ότι το σουπερνόβα ανήκε σε μια κατηγορία γνωστή ως «τύπος 1a». Οι εκρήξεις αυτές προέρχονται από την κατάρρευση μικρών, πυκνών άστρων που ονομάζονται λευκοί νάνοι.

Ερευνητές από τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ιαπωνία χρησιμοποίησαν το Τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη για να καταγράψουν τη μακρινή αίγλη που απέμεινε από την έκρηξη, ένα είδος «ηχούς του φωτός», όπως την ονομάζουν.
 

Το φως της ίδιας της έκρηξης προσπέρασε τη Γη πριν από αιώνες, ωστόσο το τηλεσκόπιο μπόρεσε να ανιχνεύσει νέφη διαστρικής σκόνης που φωτίστηκαν εκατοντάδες έτη φωτός μακριά από την έκρηξη, σε κατεύθυνση αντίθετη από αυτή στην οποία βρίσκεται η Γη.

Stella Nova

Ο Τίχο Μπράχε περιέγραψε τη λάμψη που παρατήρησε ως stella nova, δηλαδή «νέο άστρο»: «Παρατήρησα ότι ένα νέο και παράξενο άστρο, το οποίο ξεπερνούσε τα άλλα άστρα σε λαμπρότητα, έλαμπε σχεδόν κατευθείαν πάνω από το κεφάλι μου» έγραφε ο αστρονόμος στο βιβλίο του De Stella Nova, to 1573.

Το φως, στον αστερισμό της Κασσιόπης, σταδιακά έγινε λαμπρότερο και από την Αφροδίτη και για 16 μήνες ήταν ορατό ακόμα και την ημέρα.

Ο μεγάλος Δανός αστρονόμος έδειξε ότι, σε αντίθεση με τη Σελήνη και τους πλανήτες, η θέση του φωτός δεν μετακινούνταν σε σχέση με τα άστρα. Αυτό σήμαινε ότι βρισκόταν πολύ μακρύτερα από ό,τι το φεγγάρι.

Η διαπίστωση αυτή φαινόταν να καταρρίπτει το μοντέλο που επικρατούσε το Μεσαίωνα, σύμφωνα με το οποίο η σφαίρα των άστρων, πέρα από το φεγγάρι, ήταν τέλεια και αναλλοίωτη.

Το ιστορικό αυτό γεγονός οδήγησε τελικά τον Μπράχε στην απόφασή του να αφοσιωθεί στη μελέτη των άστρων, σε μια καριέρα που βοήθησε να τεθεί η βάση της σύγχρονης Αστρονομίας.